Adeiladu Cymru Tecach

Mae mwy nag 1 o bob 5 o bobl yng Nghymru yn wynebu anghyfiawnder tlodi, gyda chyfran hyd yn oed yn uwch (mwy nag 1 o bob 3) o blant yn byw mewn tlodi.

Mae tlodi yn arbennig o uchel ymhlith grwpiau penodol, gan gynnwys rhieni sengl, aelwydydd dan arweiniad rhywun sy'n Ddu, Asiaidd neu o grwpiau ethnig lleiafrifol eraill, a phobl sy'n byw mewn aelwyd gyda oedolion o oedran gweithio lle mae gan rywun anabledd.

Nid yw tlodi yng Nghymru yn anochel. Ond mae mynd i'r afael ag ef yn golygu ailstrwythuro ein heconomi, fel ei bod yn gwneud mwy i rannu cyfoeth Cymru yn deg ac i amddiffyn ein planed.

Yn hanfodol i hyn yw sicrhau ein bod, yn fyd-eang, ac yma yng Nghymru, yn symud i ffwrdd o fesurau crai fel Cynnyrch Mewnwladol Crynswth (CMC neu GDP) fel prif ddangosydd cynnydd economaidd a chymdeithasol.

Yng Nghymru, rydym wedi gweld rhywfaint o gynnydd, gyda chyflwyno Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol yn 2015. Gwnaeth y gyfraith hon wneud Cymru y wlad gyntaf yn y byd i wneud ymrwymiad penodol o dan y gyfraith i sicrhau y bydd gan genedlaethau'r dyfodol o leiaf yr un ansawdd bywyd ag sydd gennym nawr. Y wlad gyntaf i ddeddfu i sicrhau bod rhaid ystyried buddiannau cenedlaethau'r dyfodol bob amser ym mhob polisi cyhoeddus ac ar draws pob maes gwasanaeth cyhoeddus.

Gyda gormod o bobl yng Nghymru yn parhau i wynebu anghyfiawnder tlodi, mae angen i ni weld cynnydd pellach, cyflymach. Ni fydd Cymru well, decach a mwy gwyrdd yn adeiladu ei hun, mae'n rhaid i ni wneud i hyn ddigwydd.

Dyna pam, gyda'n partneriaid, Sefydliad Materion Cymru, rydym wedi nodi cyfres o opsiynau polisi i Lywodraeth Cymru eu harchwilio yn ein papur, A Wales That Cares for People and Planet.

Er mwyn mynd i’r afael â thlodi’n effeithiol, mae angen ymdrech unedig ar draws pob maes a lefel o lywodraeth Cymru, gan anelu at nodau clir a mesuradwy. Heddiw, nid oes gan Lywodraeth Cymru strategaeth gynhwysfawr yn erbyn tlodi. Mae angen un arni.

Heb strategaeth, bydd ymdrechion i leihau tlodi yn friwsionllyd ac yn llai effeithiol, gyda gwahanol fentrau’n gorgyffwrdd neu’n methu meysydd hanfodol yn gyfan gwbl.

Mae strategaeth sydd wedi’i llunio’n dda yn sicrhau bod adnoddau’n cael eu defnyddio’n dda a bod pob rhan o’r llywodraeth yn gweithio tuag at yr un nodau. Mae’n darparu llwybr clir ar gyfer gweithredu ac yn nodi targedau mesuradwy, fel y gellir olrhain cynnydd a chynnal atebolrwydd.

Rydym yn galw ar Lywodraeth Cymru i gymryd camau pendant a gweithredu cynllun cynhwysfawr yn erbyn tlodi er mwyn sicrhau gwahaniaeth gwirioneddol ym mywydau pobl.

Ni fyddwn yn rhoi terfyn ar dlodi ar ein pennau ein hunain. Dyna pam mae Oxfam Cymru yn cydweithio â sefydliadau o bob cwr o Gymru i wthio arweinwyr a gwleidyddion Cymru i wneud dewisiadau sy'n gwerthfawrogi pawb, ni waeth beth.

Rydym yn aelodau o rwydweithiau a chynghreiriau pwerus, a thrwy weithio gyda'n gilydd medrwn ysgogi a sicrhau newid.